Present Perfect używamy do opisywania czynności, które wydarzyły się w przeszłości i mają wpływ na teraźniejszość lub ich czas nie jest określony.


Określniki czasu:  just (właśnie), already (już), yet (już, jeszcze nie), always (zawsze), often (często), seldom (rzadko), ever (kiedykolwiek), never (nigdy), recently (niedawno, ostatnio), so far (jak dotąd), since (od), for (przez, od), still (nadal), lately (ostatnio)


Jak tworzymy zdania w czasie Present Perfect?

Zdania twierdzące: Podmiot + have /lub/ has w 3 osobie l.poj. + 3 forma czasownika/ed   
I have finished my homework. / She has finished her homework.

Pytania: Have/Has + podmiot + 3 forma/ed?     
Have you finished your homework? / Has she finished her homework?

Przeczenia: Podmiot + have/has not (hasn't)+ 3 forma/ed 
I haven’t finished my homework. / She hasn’t finished her homework.


3 forma czasownika dotyczy czasowników nieregularnych, a końcówkę -ed lub -d, dodajemy do czasowników regularnych.



Zasady użycia czasu:


 Czynności, które zaczęły się w przeszłości i trwają nadal - często używamy for / since w tym kontekście.

W PPS nie ma znaczenia, kiedy coś się wydarzyło, skupiamy się na rezultacie lub skutku w teraźniejszości.
W zdaniach z "for" i "since" podajemy czas, ale różnica polega na tym, że wskazujemy okres trwania (for) lub moment rozpoczęcia (since) czynności, a nie konkretny punkt, kiedy coś się wydarzyło.

For + czynność, która trwała przez jakiś okres czasu, aż do momentu mówienia [mówi nam, jak długo coś trwa]
Since + moment rozpoczęcia w przeszłości [mówi nam, od kiedy coś trwa]

I have lived in this city for ten years. - Mieszkam w tym mieście od dziesięciu lat.

We have been friends for as long as I can remember. - Jesteśmy przyjaciółmi odkąd pamiętam.

They have studied English for three years now. - Oni uczą się angielskiego od trzech lat.


She has worked at the same company since 2015. - Ona pracuje w tej samej firmie od 2015 roku.

He has played the guitar since he was a teenager. - On gra na gitarze od czasów, gdy był nastolatkiem.



Czynność, która się zakończyła, ale ma skutek w teraźniejszości


I have read that book.-
Przeczytałam tamtą książkę. [skutek – przeczytanie książki]

She has lost her keys. - Zgubiła klucze. [więc nie może teraz wejść do domu]

I have left my bag at home. - Zostawiłam torbę w domu. [więc nie mam jej teraz przy sobie]

She has forgotten the password. - Zapomniała hasła. [więc nie może się teraz zalogować]

We have moved to a new apartment. - Przeprowadziliśmy się do nowego mieszkania. [mieszkamy teraz gdzie indziej]

They have sold their car. - Sprzedali swój samochód. [więc nie mają go już]

The rain has stopped, so we can go outside. - Deszcz przestał padać, więc możemy wyjść na zewnątrz.

She has passed her exam, so she can apply for the job. - Zdała egzamin, więc może teraz ubiegać się o tę pracę.

We have missed the bus, so we will have to walk. - Spóźniliśmy się na autobus, więc będziemy musieli iść pieszo.


Czynności, które mogą wydarzyć się znowu lub mogą się zmienić, ponieważ okres czasu się nie skończył


Have you ever eaten sushi? – Yes, I have. – Czy kiedykolwiek jadłaś sushi? – Tak, jadłam. [I mogę to zrobić kiedyś ponownie] 
Have you ever eaten sushi? – No, I haven’t. – Czy kiedykolwiek jadłaś sushi? – Nie, nie jadłam. [Ale mogę kiedyś spróbować]

Have you ever been to Japan? – No, I haven’t. – Czy kiedykolwiek byłaś w Japonii? – Nie, nie byłam. [Ale mogę kiedyś pojechać]

I have never been to London. – Nigdy nie byłam w Londynie. [Ale mogę kiedyś pojechać]

I have seen that movie three times this year. - Widziałem ten film trzy razy w tym roku. [Ten rok się nie skończył, więc mogę zobaczyć znowu]

She has visited us several times this month. - Odwiedziła nas kilka razy w tym miesiącu. [Ten miesiąc się nie skończył, więc może znowu nas odwiedzić]

We have had a lot of rain this summer. - Mieliśmy dużo deszczu tego lata. [To lato jeszcze się nie skończyło, więc może być więcej]

They have moved houses three times this decade. - Przeprowadzali się trzy razy w tej dekadzie. [Ta dekada się nie skończyła, więc mogą przeprowadzić się znowu]

Julia Roberts has won an Oscar. – Julia Roberts wygrała jednego Oscara. [Julia Roberts żyje, więc może wygrać więcej]

Porównaj to z czasem Past Simple:

Marlon Brando won two Oscars during his life. – Marlon Brando wygrał dwa Oscary podczas swojego życia. [Marlon Brando nie żyje, więc nie może wygrać więcej]


Czynności, które wydarzyły się w przeszłości, ale w nieokreślonym czasie:


We have met before. - Poznaliśmy się wcześniej. [bez podania, kiedy to było]

She has traveled to many countries. – Ona podróżowała do wielu krajów.

He has climbed Mount Everest. - Wspiął się na Mount Everest.

I have met your brother before. - Spotkałem wcześniej twojego brata.

He has taken part in many marathons. - On brał udział w wielu maratonach.


Czynności, które właśnie się zakończyły, bez podawania dokładnego czasu:


I have just finished my homework. - Właśnie skończyłem pracę domową.

We have seen him only a few minutes ago. - Widzieliśmy go zaledwie kilka minut temu.

I have already eaten lunch. - Już zjadłam obiad.

They have recently moved to a new house. - Oni niedawno przeprowadzili się do nowego domu.

 

 

ALREADY, YET, EVER, NEVER


Already
(już) używamy w zdaniach twierdzących, a yet w pytaniach (już) i przeczeniach (jeszcze nie).


Already
(już) stawiamy po have/has, ale przed głównym czasownikiem.

Używamy already w sytuacjach, gdy coś wydarzyło się wcześniej niż oczekiwano lub podkreślamy, że coś już się zdarzyło.

I have already finished my project. – Już skończyłem swój projekt.

They have already visited that museum. – Oni już odwiedzili to muzeum.

She has already bought the tickets. – Ona już kupiła bilety.

We have already had lunch. – Już zjedliśmy obiad.


Have you already finished your project?
– Czy już skończyłeś swój projekt?

Have they already visited that museum? – Czy oni już odwiedzili to muzeum?

Has she already bought the tickets? – Czy ona już kupiła bilety?

Have you already had lunch? – Czy już zjadłeś obiad?

 

Yet (już - w pytaniach, jeszcze nie - w przeczeniach) jest stosowane na końcu zdania w pytaniach i przeczeniach, aby wyrazić, że coś się jeszcze nie wydarzyło, ale oczekujemy, że może się wydarzyć.

Has the movie started yet? - Czy film już się zaczął?

The movie hasn't started yet. - Film jeszcze się nie zaczął. [Ale niedługo się zacznie]

Have you finished your homework yet? - Czy już skończyłeś pracę domową?

I haven't finished my homework yet. - Jeszcze nie skończyłem pracy domowej.

Has she called you yet? - Czy już do ciebie zadzwoniła?

She hasn't called me yet. - Ona jeszcze do mnie nie zadzwoniła.

Have they arrived yet? - Czy już przyjechali?

They haven't arrived yet. - Oni jeszcze nie przyjechali.

Ever (kiedykolwiek) - używamy, gdy pytamy o doświadczenie w całym życiu.

Have you ever ridden a horse? – Czy kiedykolwiek jeździłeś konno?

Have you ever seen a shooting star? – Czy kiedykolwiek widziałeś spadającą gwiazdę?

Has he ever traveled to South America? – Czy on kiedykolwiek podróżował do Ameryki Południowej?

Have you ever played a musical instrument? – Czy kiedykolwiek grałeś na instrumencie muzycznym?

Never (nigdy do tej pory) - używamy gdy mówimy o tym, czego nigdy nie zrobiliśmy lub nie doświadczyliśmy w przeszłości.

I have never climbed a mountain. – Nigdy nie wspinałem się na górę.

I have never been to Australia. – Nigdy nie byłem w Australii.

She has never played chess. – Ona nigdy nie grała w szachy.

We have never stayed in a luxury hotel. – Nigdy nie zatrzymywaliśmy się w luksusowym hotelu.




Porównanie czasów Present Perfect i Past Simple:


PRESENT PERFECT


PAST SIMPLE

Niezakończony stan/czynność (coś, co trwa nadal):


- I have worked here since 2015. - Pracuję tutaj od 2015 roku.  (Nadal pracuję w tym miejscu)

 

- They have known each other for a long time. - Znają się od dawna.  (Nadal się znają)

 

- The company has operated in the region since 1990. - Firma działa w tym regionie od 1990 roku. (Firma nadal działa, więc stan ten trwa do teraz)

Zakończony stan / czynność:


- I worked there from 2015 to 2020. - Pracowałem tam od 2015 do 2020 roku. (Już tam nie pracuję)

 

- They knew each other for a long time. - Znali się przez długi czas. (Ich znajomość zakończyła się w przeszłości)

 

- The company operated in the region from 1990 to 2010. - Firma działała w tym regionie od 1990 do 2010 roku. (Firma działała przez określony czas, ale już zakończyła swoją działalność)

Skutek w teraźniejszości:

 

- I have cleaned my room, so it's tidy now. - Posprzątałem pokój, więc teraz jest czysty. (Skutek – pokój jest czysty)

 


- My parents have moved to a new house, so I visit them less often now.
- Moi rodzice przeprowadzili się do nowego domu, więc teraz rzadziej ich odwiedzam. (Przeprowadzka nadal ma wpływ na częstotliwość odwiedzin)

 

- The government has raised taxes to build new hospitals. - Rząd podniósł podatki, aby sfinansować nowe szpitale. (Podatki są nadal wyższe i mają wpływ na teraźniejszość)

 

Brak związku z teraźniejszością:

 

- I cleaned my room yesterday. - Posprzątałem pokój wczoraj. (Pokój został posprzątany w przeszłości, ale to nie ma wpływu na teraźniejszość)

 

- My parents moved to a new house two years ago. - Moi rodzice przeprowadzili się do nowego domu dwa lata temu. (Przeprowadzka miała miejsce w przeszłości, ale nie mówi się o jej wpływie na teraźniejszość)

- The government raised taxes a few years ago. - Rząd podniósł podatki kilka lat temu. (Podniesienie podatków miało miejsce w przeszłości, ale nie mówi się, czy nadal mają wpływ)

 

Niezakończony okres czasu:

- I haven’t seen Tom this morning. – Nie widziałam Toma dziś rano. [rano jeszcze trwa, więc mogę go jeszcze zobaczyć]

 

- I haven’t spoken to Sarah today. - Nie rozmawiałam z Sarą dzisiaj. (ale dzień się nie zakończył, więc mogę z nią jeszcze dzisiaj porozmawiać)

Zakończony okres czasu:

- I didn’t see Tom at all this morning. – W ogóle nie widziałam Toma dziś rano.  [jest teraz popołudnie/wieczór, więc nie zobaczę go dziś rano]

- I didn’t speak to Sarah at all today. - W ogóle nie rozmawiałam dzisiaj z Sarą. (ale traktuję dzień jako zakończony, więc już nie spodziewam się z nią porozmawiać)

Nieokreślony czas:

- I’ve been to Paris twice. – Byłam w Paryżu dwa razy. [Byłam kiedyś, ale nie jest ważne kiedy]

-She has read that book before. - Ona czytała tę książkę wcześniej. 

Określony czas:

- I went to Paris in 2009. – Byłam w Paryżu w 2009 r. [Podajemy konkretny czas]

- She read that book last weekend. - Przeczytała tę książkę w zeszły weekend.